Postępowanie kontrolne przeprowadzone zostało na podstawie zgromadzonego materiału – oferty remontu basenu przy PSP nr 5 – dokumentacji technicznej, metryki projektu architektoniczno – budowlanego pod nazwą „Przebudowa Zespołu Sportowego Segment B – kryta pływalnia z zapleczem”, metryki projektu – aneksu do projektu stacji uzdatniania wody basenowej przy PSP nr 5 z maja 2003 r., uprawnień i zakresów czynności inspektorów prowadzących nadzór nad prawidłowym przebiegiem inwestycji, dzienników budowy oraz dokumentacji dotyczącej remontu basenu a będącej w posiadaniu kierownika gospodarczego PSP nr 5 w Opolu.

Wymienione dowody zostały przeanalizowane w zakresie:

 

ü      zastosowania materiałów przy realizacji inwestycji (ich jakości zgodnie z wymienionymi znakami norm),

ü      prawidłowości wykonania usług,

ü      prawidłowego nadzoru przy realizacji, w tym prawidłowego odbioru prac na podstawie częściowych i całościowych protokołów odbioru inwestycji.

 

W związku ze specyfiką ww. zadania kontrolnego zaistniała konieczność uzyskania zewnętrznych opinii rzeczoznawców w zakresie nadzoru budowlanego, sanitarnego i elektrycznego, których zadaniem było by porównanie zastosowanych materiałów z odpowiednią dokumentacją techniczną oraz dokonanie przez nich oceny wykonania prac zgodnie ze stanem swojej wiedzy w tym zakresie.

W wyniku przeprowadzonego rozpoznania spośród 13 rzeczoznawców, z którymi zespół kontrolny nawiązał rozmowy 4 z nich wyraziło zainteresowanie sprawą z czego jedynie 3 przekazało warunki podjęcia współpracy (akta kontroli tom I s. 1-5).

Po przeanalizowaniu złożonych ofert oraz uwzględnieniu kompetencji oferenta do wykonania opinii zespół kontrolny zarekomendował Pana (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)) – kierownika zespołu oraz jego współpracowników Panów (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)).

Po ustaleniu z zainteresowanymi warunków współpracy w dniu 21 maja 2009 r. została zawarta umowa o dzieło określająca wykonanie opinii zgodnie z ww. zakresem (akta kontroli tom I s. 6-16).

Umowa została wykonana zgodnie warunkami w niej określonymi a dostarczona opinia stała się podstawą ustaleń zawartych w przedmiotowym protokole.

 

Umowa dotycząca remontu basenu przy PSP nr 5 w Opolu została zawarta w dniu 3.10.2003 r. pomiędzy Ryszardem Zembaczyńskim – Prezydentem Miasta Opola jako inwestorem a (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)) jako wykonawcą inwestycji oraz wszystkimi innymi osobami wykonującymi funkcje techniczne na przedmiotowej inwestycji.

Nadzór inwestorski nad realizacją przedmiotowej inwestycji sprawowali pracownicy Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Opola:

 

§         inspektor nadzoru robót budowlanych inż. (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)),

§         inspektor nadzoru robót sanitarnych mgr inż. (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)),

§         inspektor nadzoru robót elektrycznych inż. (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198))

 

Zgodnie z protokołem zakończenia (akta kontroli tom I s. 17) odbioru technicznego przekazanie użytkownikowi obiektu dokonano komisyjnie w dniu 30.09.2004 r. tj. miesiąc później niż umownie ustalony termin. Wartość robót będących przedmiotem odbioru (koszt inwestycji) wyniosła (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198))zł.

W trakcie badania dokumentacji stwierdzono dokonanie przez inwestora modyfikacji projektu stacji uzdatniania wody basenowej polegającej na zmianie sposobu uzdatniania wody z metody ozonowania na metodę elektrolizy nisko zasolonej wody. Zmiany tej dokonano aneksem z maja 2003 r. (akta kontroli tom I s. 18-20) Pozostały zakres modernizacji instalacji technologicznej pozostawiono jednak bez zmian.

 

W związku z wprowadzoną zmianą do projektu dokonaną przez inwestora dotyczącą sposobu i metody uzdatniania wody basenowej opisanej wyżej, zdaniem autora opinii inż. (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)) należało zmienić wszelkie materiały zastosowane w stosunku do założeń opisanych w pierwotnej wersji projektu. Zdaniem autora opracowania szczególnie zmiany te należało uwzględnić przy zastosowaniu materiałów żelazopochodnych, elektroniki i niektórych chemopochodnych.

Z opisu umieszczonego przez autora opinii wynika, iż zastosowana nowa metoda oczyszczania wody w basenie polega na:

Zdaniem autora opinii zastosowanie nowej metody oczyszczania wody w basenie w przypadku wbudowania nie zmienionych pozostałych materiałów jest bardzo agresywna i sprzyja znacznie szybszej korozji.

W związku z tym należało zrewidować zapisy w projekcie dotyczące wykorzystania materiałów i urządzeń a w szczególności kosztorysy wprowadzając w ich miejsce inne materiały odporne na działanie soli.

W wyniku analizy dokumentacji stwierdzono brak w projekcie oraz kosztorysie weryfikacji w zakresie dostosowania materiałów do wprowadzonej zmienionej metody uzdatniania wody.

W wyniku oparów solnych:

§         pokryta jest nalotem rdzawym przyścienna końcówka barierki wykonanej ze stali nierdzewnej,

§         zardzewiałe dolne krawędzie grzejników,

§         zardzewiała perforowana górna pokrywa grzejnika,

§         zardzewiała dolna część stalowej ościeżnicy drzwi,

§         zardzewiałe stalowe kolano c. o.,

§         przerdzewiałe stalowe elementy rurociągu, obejmy, kołnierze, złączki, itp.,

§         zardzewiałe śruby stalowe, nakrętki na połączeniach kołnierzowych rur stalowych i żeliwnych,

§         ordzewiałe stalowe ocynkowane kratkowe pokrycie kanału,

§         ordzewiałe żeliwne elementy rurociągu przy wodomierzu oraz przekryciowa pomostowa blacha ryflowana – zdjęcia nr 2, 4, 5, 6, 7, 8, 14, 15, 16, 17, 18 z opinii technicznej (akta kontroli tom I s. 53-57 opinii technicznej).

Zdaniem autora opinii inwestor powinien sukcesywnie wymieniać osprzęt, urządzenia materiały i element automatyki sterującej na inne lepszego gatunku nie podlegające uszkodzeniom w wyniku agresywnego działania oparów soli.

 Materiały te nie zostały zmienione równocześnie ze zmianą technologii oczyszczania wody przez co elementy metalowe uległy korozji. Dotyczy to przede wszystkim szeregu materiałów armatury i osprzętu zamontowanych w pomieszczeniach techniczno – eksploatacyjnych oraz maszynowni. Również wymienniki ciepła powinny być wykonane nie ze zwykłej stali nierdzewnej, a ze stali kwasoodpornej tytanowej, które w środowisku zasolenia zapewnią bezpieczeństwo przed awarią.

Podobnie sytuacja przedstawia się z zamontowanymi drzwiami wg niezmienionego kosztorysu, które w zmienionych warunkach wilgotnościowych i zasolenia nie spełniają swojego zadania nie wytrzymując zmienionych warunków w których funkcjonują. Zdaniem autora opinii należało zareagować w odpowiednim momencie wymagając od wykonawcy zamontowania odpowiednio wytrzymałych drzwi odpornych na konkretne warunki istniejące na basenie.

Według rzeczoznawcy przyspieszone zużywanie się elementów instalacji paneli, rurociągów zaworów i innych elementów spowodowane zostało wprowadzeniem przez inwestora na etapie prac remontowych solenia wody basenowej, co w przypadku braku zmian w projekcie dotyczących zastosowania bardziej odpornych materiałów spowodowało znacznie szybsze zużywanie się pod wpływem solanki wszelkich metalowych części.

Ponadto wadą wykonawczą jest plama wilgoci powstała w wyniku zacieku. Zdaniem autora opracowania nie jest to przeciek powstały w wyniku nieszczelności pokrycia dachowego, a przyczyną jest prawdopodobnie skraplanie się pary wodnej na zimnym metalowym elemencie konstrukcyjnym – zdjęcie nr 13 (akta kontroli tom I s. 56 opinii technicznej).

Stwierdzono ponadto łuszczenie się nawierzchni glazurowanych czerwonych płytek ściennych których prawdopodobną przyczyną jest niekorzystna reakcja chemiczna zachodząca między barwieniem nawierzchni płytek ze środowiskiem wody solankowej (akta kontroli tom I. s. 53 opinii technicznej).

W piśmie z dnia 30 lipca 2004 r. wykonawca poinformował Pana(Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)), że przy modernizacji basenu wystąpiły różnice pomiędzy przedmiarem robót a faktycznymi potrzebami na materiały i roboty w tym:

 

§         w przedmiarze oraz ofercie przewidziane było 10 kotew do mocowania lin torowych a winno być 14,

§         balustrada ze stali nierdzewnej na widowni wg przedmiarów jest 23,5 mb a winno być 30,4 mb,

§         nie uwzględniono w przedmiarze 2 sztuk pomp cyrkulacyjnych niezbędnych dla obiegu wody zmieszanej,

§         nie uwzględniono w przedmiarze 1,2 m² drzwi aluminiowych,

§         w sanitariatach nie uwzględniono w przedmiarze 8,2 m² drzwi płytowych

§         w sanitariatach przy szatniach nie uwzględniono 3 sztuk umywalek z bateriami i syfonami,

§         nie ujęto w przedmiarach instalacji c.o. 5 sztuk grzejników ocynkowanych ogniowo wraz z głowicami termostatycznymi,

§         nie ujęto dodatkowych opraw w korytarzu przy wejściu, belek oświetleniowych,

§         w korytarzu powstałym po zmianach projektowych nie uwzględniono dodatkowych opraw oświetleniowych,

§         w pomieszczeniach socjalnych nie ujęto dodatkowych obwodów gniazd wtykowych,

§         w hali basenowej nie uwzględniono dodatkowych obwodów gniazd wraz z rozprowadzeniem zasilania kablem,

§         nie uwzględniono przełożenia istniejących kabli, wraz z wykuciem bruzd i ułożeniem nowej trasy,

§          nie uwzględniono ułożenia dodatkowego kabla do rozdzielnicy w korytarzu oraz dodatkowego przepięcia obwodów zasilających oraz zabudowy skrzynki rozdzielczej (akta kontroli to I s. 29-30 opinii technicznej).

 

Zdaniem inż. (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)) autora opinii uznać należy, że dokumentacja przetargowa, a w szczególności przedmiar robót, czyli tzw. kosztorys inwestorski przygotowany był przez osobę bądź osoby odpowiedzialne w sposób niestaranny. Ilość wykazanych błędów i pominięć wielu istotnych zagadnień niekorzystnie wpłynęło na realizację przedmiotowej inwestycji.

Najistotniejszą zmianą wydaje się być zmiana metody dezynfekcji wody z zastosowanego pierwotnie w projekcie ozonowania na zaproponowaną elektrolizę nisko zasolonej wody.

Istotnym błędem inwestora zdaniem autora opinii jest w tym wypadku fakt, że ani biuro projektowe dokonujące istotnych zmian w projekcie oczyszczania wody ani inwestor nie opracowali weryfikacji projektu i przedmiaru robót w zakresie dostosowania zabudowanych materiałów, urządzeń, osprzętu i aparatury do zmienionej metody tj. elektrolizy nisko zasolonej wody. Jest to metoda, która stwarza bardzo agresywne środowisko w stosunku do większości materiałów budowlanych, a w szczególności metali żelazopochodnych, pomp, automatyki i innych.

Należy jednak zwrócić uwagę na istotny fakt, a mianowicie materiały przy realizacji przedmiotowej inwestycji zastosowano zgodnie z kosztorysem ofertowym, przy czym należy zaznaczyć, iż wycena i materiały oraz robociznę przygotowano dla uzdatniania wody basenowej metodą ozonowania, natomiast inwestor zapewne chciałby aby wbudowane materiały, urządzenia, osprzęt i armatura były wbudowane pod zmienioną metodę elektrolizy nisko zasolonej wody.

W wyniku analizy dokumentów, przeprowadzonych wizji lokalnych oraz rozmów przeprowadzonych z uczestnikami procesu inwestycyjnego w badanej sprawie, zdaniem autora opracowania uznać należy, że jakość wykonanych usług jest zadawalająca. Stwierdza on ponadto, że przy realizacji wszelkich inwestycji niekoniecznie dużych nie ma odbioru bez usterek i niedoróbek. W przypadku tej inwestycji można było częściowo ich uniknąć tzn.:

 

§         szczegółowo i wnikliwie wykonać SWIZ, a przede wszystkim przedmiar robót,

§         szczegółowo zweryfikować rodzaje robót i materiałów, sprzętu, urządzeń, armatury i automatyki w związku z koniecznością wprowadzenia zmiany metody uzdatniania wody basenowej (akta kontroli tom I s. 31).

Zdaniem autora opracowania należałoby zrewidować sprawność, wykorzystanie i wybudowanie windy osobowej dla niepełnosprawnych w kontekście realnego, praktycznego i nieskomplikowanego jej wykorzystania, a w szczególności praktycznego jej uruchamiania i obsługi przez niepełnosprawnych czy ich opiekunów.

W dzienniku budowy odnotowano bowiem uwagę o niezgodności z projektem tzn.: poziom trzeciego piętra przystanku windy jest błędny.

Całość merytorycznych ustaleń w przedmiocie kontroli stanowi opinia rzeczoznawców (akta kontroli tom I s. 21- 57).

 

Po przeanalizowaniu materiałów związanych z remontem basenu przy Publicznej Szkole Podstawowej nr 5 oraz na podstawie sporządzonej dla potrzeb kontroli niezależnej opinii technicznej uznać należy, iż teoretycznie nadzór inwestorski i autorski badanej inwestycji był prawidłowo zabezpieczony.

Ustalono również w trakcie prowadzonych czynności kontrolnych że, nadzór inwestorski nad realizacją przedmiotowej inwestycji, na podstawie zawartej umowy nr 2/12/2003 z dnia 22 grudnia 2003 r. z Gminą Opole reprezentowaną przez Prezydenta Miasta Opola Ryszarda Zembaczyńskiego, a (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)) sprawowany był przez etatowych pracowników Wydziału Oświaty posiadających uprawnienia nadzoru budowlanego, elektrycznego i sanitarnego.

W oparciu o zgromadzony w trakcie postępowania materiał oraz na podstawie sporządzonej dla celów kontroli opinii technicznej praktycznie do nadzoru zarówno inwestorskiego jak i autorskiego należy mieć spore uwagi. Opierając się na tym materiale uznać należy, że przedmiotowa inwestycja skazana została na żywioł co skutkowało między innymi szeregiem uwag, usterek i niedoróbek.

Zdaniem autora opinii technicznej przy oszczędnie wykonanym projekcie, aneksie co do zmiany technologii uzdatniania wody basenowej, projektant mający zawartą umowę o nadzór autorski nie wykonał podstawowego dokumentu dotyczącego analizy i weryfikacji projektu w zakresie dostosowania materiałów i urządzeń do metody uzdatniania wody basenowej metodą elektrolizy zasolonej wody.

Inspektorzy nadzoru inwestorskiego łącznie z koordynatorem opracowania tego od projektanta nie wymagali, co niewątpliwie jest błędem pokutującym aktualnie usterkami i awariami w systemie prawidłowego funkcjonowania urządzeń, osprzętu, rurociągów itp. głównie w maszynowni.

Przeprowadzona w dniu 18 października 2004 r. kontrola przez Pana inż. (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)) z Państwowej Inspekcji Pracy wykazała, szereg nieprawidłowości popełnionych w trakcie prowadzonej inwestycji.

Z uzasadnienia do wystąpienia pokontrolnego Państwowej Inspekcji Pracy kontroli dotyczącej dopuszczenia do przyjęcia i eksploatacji obiektu basenu wraz z zapleczem po modernizacji wynika, że „obiekt został przyjęty do użytkowania bez kompletnej aktualnej powykonawczej dokumentacji techniczno budowlanej. W trakcie realizacji inwestycji w projekcie technicznym wprowadzono liczne zmiany, które nie były na bieżąco wprowadzone do projektu przez nadzór autorski. Nie naniesiono też istniejących urządzeń i instalacji, jak istniejący układ wentylacji mechanicznej sali gimnastycznej, istniejące instalacje siły i światła w maszynowni, technologia rezerwowego chlorowania wody z istniejącego magazynu substancji chemicznych.

Ilość błędów zdaniem inż. (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)) z Państwowej Inspekcji Pracy w projekcie jak i wykonawstwie inwestycji wskazuje na to, że inspektorzy nadzoru inwestorskiego jak i nadzór autorski w sposób niewłaściwy wywiązali się ze swoich obowiązków jasno określonych w art. 25 prawa budowlanego i w związku z tym należy rozważyć celowość dalszego ich zatrudniania w tym charakterze”. (akta kontroli tom I s. 58-65).