SPRAWOZDANIE Z AUDYTU
|
Nazwa zadania audytowego: Wykonywanie obowiązków beneficjenta w ramach polskiego systemu monitoringu i kontroli środków UE
Nr zadania audytowego: 4/6
Nazwa i adres jednostki audytowanej: Urząd Miasta Opola, Wydział EiPR
Zespół audytorów i nr up.:
Piotr Wąsaty – Kierownik Referatu Audytu Wewnętrznego, nr up. 11/2006
Marek Żywicki – audytor wewnętrzny, nr up. 12/2006
|
Wykonał: Olga Sima
Zatwierdził: Marek Żywicki
|
Data i podpis: ..............................
Data i podpis: ..............................
|
STRESZCZENIE
Zadanie audytowe pn. Wykonywanie obowiązków beneficjenta w ramach polskiego systemu monitoringu i kontroli środków UE zostało przeprowadzone w Wydziale EiPR oraz dodatkowo w Urzędzie Marszałkowskim i Urzędzie Wojewódzkim w Opolu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w ramach polskiego systemu monitoringu i kontroli środków Unii Europejskiej SIMIK, audytorzy ustalili następujące obowiązki beneficjenta końcowego:
1. opracowanie w generatorze wniosków - programie komputerowym stanowiącym integralną część systemu SIMIK - wniosku aplikacyjnego i przekazanie go w wersji elektronicznej i papierowej do właściwej instytucji;
2. opracowanie w generatorze wniosków płatniczych – programie jak w pkcie 1 – wniosku o płatność i przekazaniu wersji elektronicznej i papierowej do właściwej instytucji – aplikacja funkcjonuje od października 2006r.;
3. opracowanie w odpowiedniej formie i przekazanie w terminie określonym w przepisach do właściwej instytucji sprawozdań okresowych, rocznych i końcowych; aktualnie dane zawarte w sprawozdaniach nie są importowane do systemu SIMIK.
W wyniku przeprowadzonych czynności, na etapie aktualnego wdrożenia systemu SIMIK, audytorzy nie stwierdzili uchybień w zakresie wykonywania obowiązków przez beneficjenta – miasto Opole. Audytorzy zwrócili uwagę na obowiązek terminowego przekazywania sprawozdawczości, co będzie szczególnie istotne w momencie rozpoczęcia importu danych ze sprawozdań do systemu SIMIK. Audytorzy w swojej analizie uwzględnili także wyniki audytów dotyczących realizowanych przez UM Opola projektów współfinansowanych ze środków UE, w których stwierdzali przypadki uchybień w zachowaniu terminowości przekazywania sprawozdań. Obecnie, terminy sprawozdań są przestrzegane. Niemniej w ocenie audytorów, w momencie rozpoczęcia przekazywania danych ze sprawozdań do SIMIK, należy zapewnić należyte kwalifikacje i umiejętności pracowników Wydziału EiPR, między innymi poprzez udział w zewnętrznych szkoleniach i samokształcenie.
I. CEL
Celem niniejszego audytu jest ocena realizacji obowiązków beneficjenta w stosunku do danych gromadzonych w systemie SIMIK
II.ZAKRES
Podmiotowy:
audyt został przeprowadzony w Wydziale EiPR.
Przedmiotowy:
wykonywania zadań i obowiązków w ramach SIMIK.
III. OBIEKT AUDYTU
- Rola UM Opola jako beneficjenta końcowego w systemie SIMIK;
- Analiza i ocena wykonywania obowiązków przez UM w zakresie SIMIK.
IV. ANALIZA RYZYKA
Zgodnie z zakresem tematycznym przedmiotowego zadania audytowego, zespół audytorów wyodrębnił obszary ryzyka, na podstawie których ustalono wyżej wymienione obiekty audytu. Przyjmując taki zakres ryzyk zespół audytowy zwrócił szczególną uwagę na ryzyka związane z:
- niedoskonałością organizacji, skutkującą niezgodnym z zasadami wykonywania obowiązków generowania i przekazywania informacji do IW, IP lub IZ - OBIEKT 1;
- nienależytym wykonywaniem obowiązków beneficjenta narzuconych programem operacyjnym, jego uzupełnieniem, umową o dofinansowanie i przepisami prawa w tym zakresie, w stosunku do systemu SIMIK – OBIEKT 2.
Analiza ryzyka została przedstawiona w poniższej tabeli.
Obiekty audytu
|
Jednostka Audyto-wana
|
Kategorie ryzyk
|
Końcowa ocena ryzyka
|
Istotność
|
Jakość zarządza– nia
|
Kontrola wew.
|
Czynniki zewn.
|
Opera- cyjne
|
0,20
|
0,20
|
0,25
|
0,15
|
0,20
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Obiekt 1
|
|
2
|
3
|
3
|
3
|
2
|
65,00%
|
Obiekt 2
|
|
3
|
3
|
4
|
3
|
2
|
76,00%
|
Zna podstawie wyników analizy ryzyka zespół audytorów stwierdził, że oba obiekty charakteryzują się wysokim ryzykiem. Większym ryzykiem charakteryzuje się OBIEKT 2 (76%), nieco mniejszym – OBIEKT 2 (65%), Analiza wskazuje, że zarówno organizacja i świadomość roli obowiązków w Urzędzie (OBIEKT – 1), jak i prawidłowa oraz terminowa realizacja obowiązków (OBIEKT – 2) posiadają zbliżone wartościowo oceny końcowe ryzyk. Badane obiekty uzyskały wysoką punktację w kategorii kontrola wewnętrzna, której skuteczność w audytowanym systemie jest podstawą prawidłowego funkcjonowania. Wysoka punktacja w kategorii ryzyka jakość zarządzania w obu obiektach wynika z dużej zależności od organizacji i jakości pracy pracowników realizujących obowiązki beneficjenta w ramach SIMIK. Badanie funkcjonowania badanego systemu należy zatem rozpatrywać łącznie w ramach obu obiektów. Uwzględniając wyniki analizy ryzyka oraz dostępne zasoby Referatu Audytu Wewnętrznego, audytorzy postanowili poddać audytowi ww. obiekty.
V.METODYKA
- testy przeglądowe – identyfikacja zasad funkcjonowania badanego systemu i jego podsystemów oraz potwierdzenie istnienia (lub nie) kontroli poprzez użycie niżej wymienionych technik:
a) zapoznanie się z dokumentami służbowymi,
b) samoocenę poprzez zastosowanie kwestionariuszy samooceny,
c) uzyskiwania wyjaśnień od pracowników audytowanej jednostki, dokumentowane w kwestionariuszach kontroli wewnętrznej,
d) obserwację wykonywanych działań,
2. testy zgodności – analiza wszystkich zidentyfikowanych procedur w celu oceny stopnia i zakresu ich stosowania.
3. TERMIN
Zadanie audytowe przeprowadzono w okresie 31.10. - 24.11.2006r.
VII. KRYTERIA I USTALENIA
Obiekt 1 - Rola UM Opola jako beneficjenta końcowego w systemie SIMIK
1.1. Kryteria
|
Art. 18 Rozporządzenia Komisji (WE) 438/2001 z dnia 2 marca 2001r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) 1260/1999 w zakresie zarządzania i systemów kontroli pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych (Dz.Urz.WE L072 z 11.03.2004r) nakłada obowiązek utworzenia elektronicznego systemu transferu i monitorowania danych w celu wymiany oraz wypełnienia zobowiązań z zakresu zarządzania, monitoringu i ewaluacji w odniesieniu do pomocy z Funduszy Strukturalnych. W Polsce rolę tego systemu spełnia SIMIK. SIMIK stanowi narzędzie wspierające instytucje odpowiedzialne za wdrażanie funduszy europejskich w Polsce oraz wspomagające zarządzanie środkami pochodzącymi z funduszy UE. W SIMIK gromadzone są dane niezbędne do monitorowania realizacji projektów, informacje o przeprowadzonych kontrolach oraz o stwierdzonych nieprawidłowościach. Zgromadzone dane mają służyć poprawnemu i rzetelnemu rozliczeniu projektów współfinansowanych z UE, które zaś staną się podstawą certyfikacji wydatków ze środków pochodzących z UE. Celami budowy systemu były:
- zapewnienie przejrzystego i skutecznego zarządzania środkami europejskimi;
- monitorowanie wskaźników finansowych i efektów;
- zapewnienie wymaganej sprawozdawczości dla Komisji Europejskiej z wdrażania funduszy strukturalnych i Funduszu
Spójności;
- monitorowanie i zarządzanie projektami od momentu złożenia wniosku aż do momentu ich zakończenia (www.mf.gov.pl)
Procedura ubiegania się o współfinansowanie dla każdego projektu rozpoczyna się od wypełnienia formularza wniosku o dofinansowanie realizacji projektu w Generatorze wniosków (dostępnym na stronie Ministerstwa Finansów) zgodnie z zapisami Instrukcji wypełniania wniosku, a następnie przesłania go w wersji papierowej i elektronicznej do Instytucji Pośredniczącej w terminach wskazanych w harmonogramie naboru wniosków. Poniesione wydatki w trakcie realizacji projektów beneficjent uzyskuje w formie refundacji, na podstawie wniosku o płatność, złożonego wraz załączonymi kopiami dokumentów poświadczonych za zgodność z oryginałem, potwierdzających poniesione wydatki (rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 września 2004r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju, trybu kontroli realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu rozliczeń - Dz.U.04.216.2206 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z cytowanym rozporządzeniem (§ 9), beneficjent sporządza sprawozdania okresowe, roczne i końcowe z realizacji projektu po zakończeniu okresu sprawozdawczego i przekazuje je instytucji wymienionej w decyzji lub umowie o dofinansowanie projektu w formie pisemnej i elektronicznej. Sprawozdania przekazuje się w następujących terminach:
1. okresowe - do 10 dni od upływu okresu sprawozdawczego;
2. roczne - do 25 dni od upływu okresu sprawozdawczego;
3. końcowe - do 25 dni od zakończenia projektu.
|
1.2. Stan faktyczny
|
Zespół audytorów przeprowadził wywiady w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego (UMWO) oraz Urzędzie Wojewódzkim w Opolu (UW), udokumentowane notatkami służbowymi. Przeprowadzono także rozmowy telefoniczne z przedstawicielami Ministerstwa Finansów odpowiedzialnymi za funkcjonowanie systemu SIMIK oraz z kierownikiem Referatu Programów Pomocowych Wydziału ds. Europejskich i Planowania Rozwoju (EiPR). Z analizy uzyskanych informacji audytorzy ustalili, co następuje. W Urzędzie Miasta Opola zadania związane z organizacją pozyskiwania środków UE i monitorowaniem ich wykorzystania zostały określone w Regulaminie Organizacyjnym Urzędu Miasta Opola (załącznik do zarządzenia Prezydenta Miasta Opola nr OR.I-0152-94/06 z dnia 1 sierpnia 2006r.) oraz przypisane Wydziałowi ds. Europejskich i Planowania Rozwoju. Zakres zadań EiPR obejmuje m.in. (§ 48 Regulaminu):
1) monitorowanie zmian programów operacyjnych wewnętrznych i zewnętrznych funduszy pomocowych,
2) działania związane z pozyskiwaniem środków pomocowych dla zadań realizowanych przez Urząd,
3) zadania wynikające z monitorowania realizacji projektów dofinansowanych z wewnętrznych i zewnętrznych funduszy pomocowych.
W zakres opisanych zadań Wydziału EiPR wchodzą także zadania wynikające z roli jaką pełni beneficjent końcowy w systemie SIMIK. W programach sektorowych i regionalnych Urząd Miasta Opola (EiPR) stanowi poziom beneficjenta końcowego. Na obecnym etapie wdrażania systemu SIMIK obsługę systemu (wprowadzanie danych) prowadzi Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego (UMWO) - jako Instytucja Wdrażająca (IW) - oraz Urząd Wojewódzki (UW) – Instytucja Pośrednicząca (IP). Zgodnie z informacjami uzyskanymi w UMWO (aa. 13/4/6B/6) oraz UW (aa. 14/4/7B/6) wprowadzanie danych rozpoczęto w lipcu 2006r. UMWO wprowadził do SIMIK wnioski aplikacyjne beneficjentów końcowych, rekomendacje Regionalnego Komitetu Sterującego dotyczące złożonych wniosków aplikacyjnych oraz Uchwały Zarządu Województwa akceptujące poszczególne projekty do zawarcia przez UW umów o dofinansowanie. UW dokonał rejestracji w systemie zawartych umów o dofinansowanie poszczególnych projektów oraz aneksów (o ile występowały). Aktualnie trwają prace związane z uruchomieniem części finansowej systemu SIMIK w celu importowania danych z wniosków o płatność. Na podstawie informacji przekazanej przez (Wyłączono na podstawie art. 5. ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198)), pracownika Ministerstwa Finansów (MF) (aa. 29/4/11B/6) system SIMIK importuje dane z wniosków aplikacyjnych oraz aktualnie od października 2006r. wniosków o płatność. W przyszłości planuje się wprowadzanie niektórych danych ze sprawozdań, dotyczących stanu postępu rzeczowego i finansowego projektów. Jednak termin uruchomienia tej aplikacji nie został określony. W wyniku uzyskanych informacji w UMWO, UW oraz w MF audytor stwierdził, że do obowiązków beneficjenta końcowego należą następujące obowiązki:
- opracowanie w Generatorze wniosków i przekazanie do właściwej programowo instytucji (IP, IW lub IZ) wniosku aplikacyjnego (w wersji papierowej i elektronicznej) w terminie przyjmowania wniosków;
- opracowanie w Generatorze wniosków płatniczych i przekazanie wersji papierowej i elektronicznej wniosku płatniczego właściwej programowo instytucji w terminie nie częściej niż raz miesiącu;
- terminowe przekazywanie do właściwej programowo instytucji sprawozdań z realizacji projektu, zgodnie z terminami określonymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 września 2004r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju, trybu kontroli realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu rozliczeń – Dz.U.04.216.2206.
Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym UM odpowiedzialnym za realizację tych obowiązków jest Wydział EiPR. Wnioski aplikacyjne opracowuje Referat Programów Pomocowych, wnioski płatnicze oraz sprawozdania – Referat Monitorowania Projektów.
|
1.3. Analiza
|
Na podstawie opisanych informacji w pkcie 1.2. audytorzy stwierdzili, że do obowiązków beneficjenta końcowego w ramach systemu SIMIK należy opracowanie w aplikacjach kompatybilnych z systemem SIMIK (generator wniosków i wniosków płatniczych), wniosków aplikacyjnych i wniosków płatniczych a następnie przekazanie ich w wersji papierowej i elektronicznej do właściwej instytucji w terminie:
a) przyjmowania wniosków – wnioski aplikacyjne
b) nie częściej niż raz w miesiącu – wnioski płatnicze
W przyszłości obowiązki beneficjenta końcowego w ramach systemu SIMIK zostaną rozszerzone o sprawozdania z realizacji projektów i związane z tym zgodne z przepisami terminy ich przekazywania do właściwej instytucji. W ocenie audytorów podział zadań wykonywania obowiązków beneficjenta w ramach systemu SIMIK pomiędzy referatami w Wydziale EiPR nie budzi zastrzeżeń. Podział tych obowiązków jest zgodny z zapisami Regulaminu Organizacyjnego, zarządzenia wewnętrznego nr EiPR-0147-02/06 Naczelnika Wydziału EiPR z dnia 18 maja 2006r. w sprawie organizacji pracy w Wydziale Europejskim (aa. 21-28/4/10B/6 ) oraz indywidualnymi zakresami czynności (aa. 15-20/4/8-9B/6). W związku z tym, w ramach przedmiotowego obiektu audytorzy nie sprecyzowali rekomendacji.
|
Obiekt 2 - Analiza i ocena wykonywania obowiązków przez UM w zakresie SIMIK
2.1. Kryteria
|
Sprawne zarządzanie finansowe pomocą w ramach funduszy strukturalnych, monitorowanie postępów oraz umożliwienie wiarygodnej oceny podejmowanych przedsięwzięć rozwojowych służy elektroniczna baza danych SIMIK (Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004 – 2006 – dokument przyjęty przez Radę Ministrów 14 stycznia 2003r.). Zgodnie z art. 26. ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U.04.116.1206)ubiegający się o dofinansowanie ze środków UE, składa wniosek do instytucji zarządzającej, instytucji wdrażającej albo zarządu województwa, zgodnie z systemem realizacji określonym w tych programach. Konieczność składania wniosków w aplikacji Generator wniosków określają rozporządzenia trybu składania wniosków do każdego programu oddzielnie (np. rozporządzenie w sprawie trybu składania i wzorów wniosków o dofinansowanie realizacji projektów w ramach ZPORR (Dz.U.05.102.853). Zasady i tryb wnioskowania o płatność zostały określone w poszczególnych sektorowych i regionalnych programach operacyjnych oraz ich uzupełnieniach. Tryb sporządzania i zasady przekazywania wniosków o płatność określają także umowy o dofinansowanie.
Zgodnie z art. 46, ust. 1. ustawy o narodowym planie rozwoju, w ramach realizacji programów sporządza się sprawozdania: okresowe, roczne i końcowe. Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego określił w drodze rozporządzeń tryb, terminy i zakres sprawozdawczości dotyczącej realizacji Planu w odniesieniu do projektów, działań i programów (art. 47 ust.2), np. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 10 grudnia 2004r. w sprawie określenia wzorów sprawozdań z realizacji Sektorowego Programu Operacyjnego Transport 2004-2006 (Dz.U.04.284.2844).
|
2.2. Stan faktyczny
|
W wyniku przeprowadzonych badań zespół audytorów ustalił, że w Wydziale EiPR opracowano w generatorze wniosków łącznie 10 projektów. Szczegółową informację w tym zakresie stanowi tabela przedstawiona poniżej:
Lp.
|
Nazwa Projektu
|
Stan realizacji
|
1.
|
Budowa Optycznej Sieci Teleinformatycznej Opola (OSTO) – Miasto Opole partnerem projektu
|
Nie otrzymał dofinansowania
|
2.
|
Budowa Obwodnicy Północnej dla miasta Opola
|
W trakcie realizacji
|
3.
|
Budowa węzła komunikacyjnego ul. Niemodlińska w Opolu
|
W trakcie realizacji
|
4.
|
eUrząd dla mieszkańca Opolszczyzny - Miasto Opole partnerem projektu
|
W trakcie realizacji
|
5.
|
Pracownie mechatroniki i nauki technik CNC w Centrum Kształcenia Praktycznego w Opolu
|
Zrealizowany
|
6.
|
Wspieranie rozwoju edukacyjnego studentów poprzez programy stypendialne (2005/2006)
|
Zrealizowany
|
7.
|
Wspieranie rozwoju edukacyjnego młodzieży wiejskiej poprzez programy stypendialne
|
Zrealizowany
|
8.
|
Wspieranie rozwoju edukacyjnego młodzieży wiejskiej poprzez programy stypendialne (2005/2006)
|
Zrealizowany
|
9.
|
Wspieranie rozwoju edukacyjnego młodzieży wiejskiej poprzez programy stypendialne w roku szkolnym 2006 /2007
|
W trakcie realizacji
|
10.
|
Podnoszenie i dostosowanie kwalifikacji zawodowych do potrzeb administracji samorządowej
|
W trakcie realizacji
|
Wymienione w tabeli projekty zostały sporządzone zgodnie z obowiązującym zasadami w tym zakresie – opracowano je w aplikacji systemu SIMIK - Generatorze wniosków. Wygenerowany plik elektroniczny wraz z wersją papierową wniosku zostały następnie przekazane do właściwej instytucji.
Audytorzy ustalili, że obecnie opracowywany jest pierwszy wniosek o płatność w generatorze wniosków płatniczych. W związku z tym nie przeprowadzono badań audytowych w tym zakresie.
W wyniku przeprowadzonych wywiadów (por. pkt 1.2) audytorzy ustalili, że na obecnym etapie wdrażania systemu SIMIK informacje zawarte w sprawozdaniach nie są do niego importowane.
|
2.3. Analiza
|
W wyniku przeprowadzonych badań, na obecnym etapie wdrażania systemu SIMIK audytorzy stwierdzili, że obowiązki beneficjenta w ramach systemu SIMIK są prawidłowo realizowane. Opracowywanie wniosków aplikacyjnych odbywało się przy wykorzystaniu właściwej aplikacji – części programu SIMIK – generator wniosków płatniczych.
Obowiązki beneficjenta w zakresie finansowym są obecnie na etapie uruchamiania. Aktualnie w Wydziale EiPR opracowywany jest pierwszy wniosek przy wykorzystaniu generatora wniosków płatniczych.
W związku z planowanym rozszerzeniem importu zakresu danych do
systemu SIMIK o dane zawarte w sprawozdaniach, uwzględniając ściśle określone terminy przekazywania sprawozdań w obowiązujących przepisach, bardzo istotnym jest ich ścisłe przestrzeganie. W ocenie audytorów należy dążyć do zapewnienia odpowiedniego poziomu kwalifikacji i umiejętności pracowników Wydziału EiPR w celu prawidłowego realizowania obowiązków beneficjenta w tym zakresie. W związku z tym audytorzy zalecają udział w zewnętrznych szkoleniach i samokształcenie pracowników EiPR, co powinno zapewnić odpowiedni poziom wykonywania pracy.
|
2.4. Rekomendacje
|
A) Zapewnić udział pracowników EiPR w szkoleniach oraz umożliwić samokształcenie w celu uzyskania odpowiedniego poziomu kwalifikacji i umiejętności w zakresie realizacji obowiązków beneficjenta w ramach polskiego systemu monitoringu i kontroli środków UE.
|
VIII. UWAGI I WNIOSKI
Na podstawie opisanych w niniejszym sprawozdaniu ustaleń oraz analizy przyczyn i skutków rekomenduje się wykonanie następujących działań zmierzających do zapewnienia wysokiej jakości pracy:
A) Zapewnić udział pracowników EiPR w szkoleniach oraz umożliwić samokształcenie w celu uzyskania odpowiedniego poziomu kwalifikacji i umiejętności w zakresie realizacji obowiązków beneficjenta w ramach polskiego systemu monitoringu i kontroli środków UE.
Wykonano w 3 egzemplarzach, które otrzymują:
1. Egz. Nr 1 – Prezydent Miasta
2. Egz. nr 2 - Naczelnik EiPR
3. Egz. Nr 3 – a/a