SPRAWOZDANIE Z AUDYTU
|
Nazwa zadania audytowego: Budowa węzła komunikacyjnego – ul. Niemodlińska – ZPORR Z/2.16/1.1/1/04
Nr zadania audytowego: 2/6
Nazwa i adres jednostki audytowanej: Urząd Miasta Opola, Wydziały: EiPR, IM, B, FK oraz MZD
Zespół audytorów i nr up.:
Piotr Wąsaty – Kierownik Referatu Audytu Wewnętrznego, nr up. 5/2006
Marek Żywicki – audytor wewnętrzny, koordynator zadania, nr up. 6/2006
|
Wykonał: Marek Żywicki
Zatwierdził: Piotr Wąsaty
|
Data i podpis: ..............................
Data i podpis: ..............................
|
STRESZCZENIE
Zadanie audytowe pn. Budowa węzła komunikacyjnego – ul. Niemodlińska – ZPORR Z/2.16/I/1.1/1/04 zostało przeprowadzone zgodnie z planem audytu na rok 2006. Przedmiotem zadania audytowego była ocena zgodności realizacji projektu z wymogami programowymi Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) oraz umową o dofinansowanie przedmiotowego projektu.
Zgodnie z zawartą umową o dofinansowanie:
a) całkowita wartość projektu wynosi 18.548.120,54 zł,
b) wydatki kwalifikowalne 16.948.120,54 zł,
c) dofinansowanie 12.707.700,78 zł, co stanowi 74,98 % wydatków kwalifikowalnych.
Stwierdzono, że projekt realizowany jest w następujących Wydziałach Urzędu Miasta:
i. ds. Europejskich i Planowania Rozwoju (EiPR);
ii. Finansowo – Księgowy (FK);
iii. Inżynierii Miejskiej (Inż.M);
iv. Budżetu (B);
v. Inwestycji Miejskich (IM) oraz
Miejskim Zarządzie Dróg – miejskiej jednostce budżetowej, która w przedmiotowym projekcie pełni rolę inwestora zastępczego dla inwestycji. Z uwagi na zakres, jakość i ilość gromadzonej w komórkach organizacyjnych dokumentacji, badania zostały przeprowadzone w MZD oraz Wydziałach: EiPR, FK, IM.
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na prawidłowe funkcjonowanie systemu jako całości. Niemniej audytorzy stwierdzili niewielkie uchybienia formalne, z których część została usunięta podczas audytu. W opinii audytorów, stwierdzone uchybienia wynikają głównie z nie w pełni skutecznej kontroli wewnętrznej, szczególnie w Wydziale EiPR. Do najważniejszych uchybień audytorzy zaliczyli:
1) przedłużające się prace nad podręcznikiem procedur, a co za tym idzie brakiem formalnego wdrożenia jego w życie (zakończenie całej inwestycji określono na 30 listopada 2006r.);
2) częste przekroczenia terminów umownych składania dokumentów w Instytucji Pośredniczacej – IP (dot. harmonogramów płatności – opóźnienia od 1 do 15 dni oraz sprawozdań z realizacji projektu – opóźnienia 1 dzień) oraz w Banku Gospodarstwa Krajowego SA – BGK (dot. harmonogramów przekazywania transz pożyczki – opóźnienia do 2 dni);
W związku z uzyskanymi wynikami badań audytorzy realizowanemu projektowi przyznali ocenę ogólną B (w skali A – E).
I. CEL
Celem niniejszego audytu jest ocena realizacji projektu zgodnie z wytycznymi programu, zawartą umową i wynikającymi z nich obowiązkami beneficjenta.
II. ZAKRES
Podmiotowy:
audyt został przeprowadzony w Wydziale EiPR, IM, FK oraz MZD.
Przedmiotowy:
zadania beneficjenta wynikające z umowy o dofinansowanie projektu, wytycznych ZPORR i przepisów prawa powszechnego.
III. OBIEKTY AUDYTU
1. Analiza i ocena procedur realizacji projektu pod kątem legalności i efektywności;
2. Analiza wydatków poniesionych na realizację projektu, na podstawie wniosków o płatność; badanie pełne (100%);
3. Ocena dostępności i bezpieczeństwa dokumentacji projektu.
IV. ANALIZA RYZYKA
Wymienione obiekty audytu zostały ustalone na podstawie wyodrębnionych przez zespół audytorów obszarów ryzyka, w zakresie tematycznym realizowanego zadania audytowego, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów (www.mf.gov.pl/dokument.php?dzial=461&id=46695). Identyfikacja i analiza ryzyka jest podstawą planowania w audycie. W analizie audytorzy przyjęli zarówno ryzyka naturalne (ryzyka wystąpienia błędów bez względu na zastosowane kontrole), jak i ryzyka kontroli (ryzyka, że zastosowane mechanizmy kontrolne nie wykryją lub nie zapobiegną powstawaniu błędów). Przyjmując taki zakres ryzyk zespół audytowy zwrócił szczególną uwagę na ryzyka związane z:
1. niewłaściwą interpretacją wytycznych, lub prosty błąd w ich stosowaniu – OBIEKT 1,
2. niewłaściwym rozdziałem zadań pomiędzy stanowiska pracy – OBIEKT 1,
3. nieefektywnym funkcjonowaniem systemu zarządzania i kontroli wewnętrznej, skutkującym nieprzejrzystą ścieżką audytu – OBIEKT 1,
4. brakiem należytej weryfikacji wniosków o płatność, a w efekcie błędne kwalifikowanie kosztów projektu – OBIEKT 2,
5. błędami w procesie doboru wykonawców – OBIEKT 2,
6. niewłaściwym funkcjonowanie systemu księgowego (brak wyodrębnionych kont lub dokonywanie na kontach projektu operacji dotyczących innych zadań beneficjenta) – OBIEKT 2,
7. niewłaściwym prowadzeniem dokumentacji pod względem formalnym (oznaczenia dokumentacji) i logicznym (wyodrębnienie i dostępność dokumentacji projektu) – OBIEKT 3.
Analiza ww. ryzyk została przedstawiona w poniższej tabeli.
Obiekty audytu |
Jednostka Audyto-wana |
Kategorie ryzyk |
Końcowa ocena ryzyka |
Istotność |
Jakość zarządza– nia |
Kontrola wew. |
Czynniki zewn. |
Opera- cyjne |
0,20 |
0,20 |
0,25 |
0,15 |
0,20 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
Obiekt 1
|
UM, MZD |
3 |
4 |
4 |
3 |
2 |
81,3 % |
Obiekt 2
|
UM, MZD |
4 |
2 |
3 |
3 |
2 |
70,0 % |
Obiekt 3
|
UM, MZD |
2 |
2 |
3 |
3 |
3 |
65,0 % |
W wyniku przeprowadzonej analizy zespół audytorów stwierdził, że najwyższym ryzykiem charakteryzuje się OBIEKT 1 (81,3%), niższym OBIEKT 2 (70,0%), a najniższym OBIEKT 3 (65,0%). Audytorzy uznali bowiem, że realizowany projekt charakteryzuje się wysokim ryzykiem naturalnym (zgodnie z Wytycznymi MF). Kluczowe znaczenie w przedmiotowym obiekcie ma dobór kadry o odpowiednich kwalifikacjach, efektywny podział obowiązków, a więc: jakość zarządzania (ocena 4) i skuteczna kontrola wewnętrzna (ocena 4), w tym także kontrola funkcjonalna w zakresie oddziaływania projektu na środowisko naturalne. Obie kategorie ryzyk mają wpływ na efekt końcowy projektu i jednocześnie oddziałują pośrednio na budżet Gminy Opole (zgodnie z umową o dofinansowanie, kwota dofinansowania wynosi do 12.707.700,78 PLN). OBIEKT 2 charakteryzuje się najwyższą istotnością, ponieważ materializacja ryzyk związanych z tą kategorią daje bezpośredni efekt finansowy (niewłaściwa kwalifikacja kosztów - odmowa finansowania). Należy przy tym zwrócić uwagę, że niewłaściwa kwalifikacja kosztów jest także wynikiem nieskutecznej kontroli wewnętrznej (OBIEKT 1). W badaniach audytowych należy zatem traktować oba obiekty łącznie. Osobnym obszarem badania będzie jakość i dostępność dokumentacji projektu. Istnieje bowiem ryzyko popełnienia nieprawidłowości o charakterze formalnym, związanym z wymogami instytucji zarządzającej w zakresie prowadzenia dokumentacji (np. oznaczenie segregatorów). Dostępność i poprawność dokumentacji będzie poddana automatycznej weryfikacji w trakcie badań nad obiektami 1 i 2. Zatem biorąc pod uwagę badany system oraz zasoby Referatu Audytu Wewnętrznego, audytorzy postanowili poddać audytowi wszystkie ww. obiekty.
METODYKA
1. testy przeglądowe – identyfikacja zasad funkcjonowania badanego systemu i jego podsystemów oraz potwierdzenie istnienia (lub nie) kontroli poprzez użycie niżej wymienionych technik:
· zapoznanie się z dokumentami służbowymi,
· uzyskiwania wyjaśnień i informacji od pracowników audytowanej jednostki
w oparciu o kwestionariusze kontroli wewnętrznej,
· obserwację wykonywanych działań,
2. testy zgodności – analiza wszystkich zidentyfikowanych procedur w celu oceny stopnia i zakresu ich stosowania poprzez użycie niżej wymienionych technik:
· porównanie określonych zbiorów danych z kryteriami ustalonymi przez audytorów (na podstawie przepisów prawa, umowy o dofinansowanie projektu i wytycznych instytucji zarządzającej);
· sprawdzenie rzetelności informacji oraz jej porównanie z informacją zewnętrzną;
3. testy rzeczywiste legalności (atrybuty) i wydajności (efektywności) tj. sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania podsystemów (np. pod kątem legalności i efektywności regulowania zobowiązań Beneficjenta) ze wskazaniem procentowego udziału błędnych operacji.
VI.TERMIN
Zadanie audytowe przeprowadzono w okresie od 8.03. - 28.04.2006r.
VII. KRYTERIA OGÓLNE
Podstawowym dokumentem programowym jest ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o Narodowym Planie Rozwoju 2004-2006 (NPR, Dz.U.04.116.1206). Dokument ten został przygotowany na podstawie wytycznych zawartych w rozporządzeniu nr 1260/99/WE z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiającym przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 161 z 26.06.1999.). Zgodnie art. 8. cytowanej ustawy, w celu realizacji NPR tworzy się m.in. regionalne programy operacyjne. Zgodnie z art. 17 ust.5 NPR, właściwy minister, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego, przyjmuje, w drodze rozporządzenia, programy współfinansowane z publicznych środków wspólnotowych, mając na uwadze ustalenia negocjacji z Komisją Europejską. Jednym z siedmiu programów operacyjnych, które służą do realizacji Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006 jest Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) przyjęty rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 1 lipca 2004r. w sprawie przyjęcia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004–2006 (Dz.U. Nr 166, poz. 1745). Dokumentem wdrażającym strategię i priorytety programu, zawierającym szczegółowe informacje na temat działań realizowanych w ramach ZPORR jest Uzupełnienie ZPORR, przyjęte rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie przyjęcia Uzupełnienia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004–2006 (Dz.U. Nr 200, poz. 2051 z późn. zm.). W Uzupełnieniu ZPORR zawarte są dla poszczególnych priorytetów i działań takie informacje jak:
a) cele działania i sposoby ich realizacji,
b) opisy kryteriów wyboru projektów,
c) katalog beneficjentów i Instytucji Wdrażających,
d) wielkość i forma pomocy,
e) poziom współfinansowania projektów z uwzględnieniem udziału środków pochodzących z Unii Europejskiej, środków z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
f) podstawowe zasady przepływów finansowych,
g) wskaźniki monitorowania,
h) plan finansowy na poziomie działań.
Zgodnie z art. 46. w ramach realizacji programów sporządza się następujące sprawozdania:
1) okresowe - nie częściej niż raz na 3 miesiące;
2) roczne;
3) końcowe.
Sprawozdania sporządza m.in. beneficjent (art. 47). Wzory oraz terminy sporządzania i przekazywania sprawozdań zostały określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10 grudnia 2004r. w sprawie wzorów sprawozdań, sporządzanych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (Dz.U.04.284.2843 z późn. zm.).
Na podstawie art. 28 ustawy o NPR, Minister Gospodarki i Pracy rozporządzeniem z dnia 14 października 2004 r. (Dz.U.04.225.2285), a następnie z dnia 14 lipca 2005r. (Dz.U.05.137.1153 z późn. zm.) w sprawie wzorów umów o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 określił wzory umów oraz harmonogramów składania wniosków o płatność i prognozy wydatków.
Z uwagi na zakres przedmiotowy audytu, zespół audytorów zaliczył do kryteriów także przepisy ustaw:
· z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U.04.19.177 z późn.zm.);
· z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych (Dz.U.02.101.926 z późn.zm.).
VIII. USTALENIA
1. Obiekt 1
Analiza i ocena procedur realizacji projektu pod kątem legalności i efektywności
Ocena: B
1.1. Kryteria szczegółowe
1.1. 1. Podstawą prawną realizowania projektów współfinansowanych ze środków UE jest ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o Narodowym Planie Rozwoju 2004-2006 (NPR, Dz.U.04.116.1206). Ustawa określa cele rozwoju społeczno - gospodarczego kraju, w tym wspierane cele rozwoju regionalnego, oraz sposoby ich osiągania (art 3). Zgodnie z art. 8, w celu realizacji Planu tworzy się:
a) sektorowe programy operacyjne;
b) regionalne programy operacyjne;
c) inne programy operacyjne;
Właściwy minister przygotowuje, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, uzupełnienie programu uszczegóławiające system realizacji programu.
Uzupełnienie programu, dla programów finansowanych z publicznych środków krajowych zawiera:
1) listę i opis działań;
2) wstępną ocenę działań wykazującą ich spójność z celami priorytetów operacyjnych;
3) wskaźniki monitorowania odnoszące się do programu, priorytetów operacyjnych i działań;
4) rodzaje potencjalnych beneficjentów;
5) szacunkowy plan finansowy odnoszący się do programu, priorytetów operacyjnych i działań;
6) szczegółowe zasady udzielania dofinansowania i jego maksymalną wysokość w ramach działań.
Do uzupełnienia programu właściwy minister załącza:
· zasady kwalifikacji wydatków, określane w odniesieniu do terminów ich ponoszenia, podmiotu, który je ponosi oraz kategorii wydatków związanych z realizacją projektu,
· zasady wyboru projektów w ramach działań, uwzględniające skalę i trwałość korzyści społecznych, gospodarczych i przestrzennych oraz efektywność wykorzystania środków finansowych.
Zgodnie z art. 26 podmiot ubiegający się o dofinansowanie ze środków strukturalnych w ramach programów (w tym ZPORR) składa wniosek do instytucji zarządzającej, instytucji wdrażającej albo zarządu województwa, zgodnie z systemem realizacji określonym w tych programach. Dofinansowanie projektów zgłoszonych do realizacji w ramach programów przyznaje instytucja zarządzająca albo działająca w jej imieniu instytucja wdrażająca. Właściwy minister w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego i ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia tryb składania i wzory wniosków o dofinansowanie realizacji projektu z funduszy strukturalnych oraz wzory umów o dofinansowanie projektów mając na uwadze efektywne i skuteczne wykorzystanie środków służących realizacji programów (art. 28). Przebieg, sposób i efekty realizacji Planu podlegają monitorowaniu (art. 38). Zgodnie z art. 46 z realizacji programów, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1-3, oraz kontraktów sporządza się sprawozdania okresowe - nie częściej niż raz na 3 miesiące, roczne oraz końcowe.
1.1.2. Audytowany projekt